فیزیوتراپی، دانشی است که نقشی اساسی در بهبود عملکرد بدن دارد و در مواردی حتی می‌تواند از آسیب دیدگی نیز جلوگیری کند. این علم، علاوه بر بازیابی توانایی بدن، عملکرد حرکتی آن را نیز بهبود می‌بخشد. تکنیک های متنوعی برای انجام فیزیوتراپی وجود دارد: روش های درمان دستی، انواع ماساژ، کشش عضلات، تکتنیک های الکتروتراپی و .... .ام‌اس از جمله بیماری‌هایی است که فیزیوتراپی نقش موثری در روند درمان آن دارد. اما ممکن است مراجعه به مطب متخصص در طولانی مدت برای این بیماران سخت و طاقت‌فرسا باشد. بنابراین، فیزیوتراپی بیمار‌ام‌اس در منزل می‌تواند جایگزین بهتری باشد. در ادامه مزایا و معایب این فعالیت را بررسی می‌کنیم.

بیماری‌ام‌اس چیست؟ 

M. S (multiple sclerosis)‌ام‌اس یک بیماری مزمن سیستم عصبی است که با آسیب دیدن غلاف میلین به‌وجود می‌آید. این غلاف ممکن است بنا به دلایل نامعلومی، به تدریج از بین برود؛ درنتیجه انتقال پیام‌های عصبی کندتر و یا در درازمدت قطع می‌شود. از جمله علائم این بیماری می‌شود به: خستگی و گزگز عضلات، مشکل در راه رفتن و حفظ تعادل، اسپاسم عضلات به‌ویژه عضلات بازو و ران‌ها، سرگیجه و… اشاره کرد. 

تقریباً 1.5-2 میلیون نفر از جمعیت جهان، مبتلا به این بیماری هستند. این بیماری در سنین جوانی بسیار رایج است و اغلب فرد را دچار اختلالات حرکتی می‌کند. طبیعی است که از دست دادن تحرک می‌تواند تأثیر زیادی بر روی فعالیت‌های روزمره یا اشتغال فرد بگذارد. با این‌حال ورزش می‌تواند نقش مؤثری در توانبخشی این افراد ایفا کند. 

تأثیر فیزیوتراپی بیمار‌ام‌اس در منزل

 

فیزیوتراپی بیماران‌ام‌اس، شامل تمریناتی است که منجر به تقویت عضلات و حفظ تعادل در زمان راه رفتن می‌شود. همچنین، می‌تواند مانع ایجاد اسپاسم عضلانی و کمتر شدن آسیب های حرکتی فرد بیمار شود.  

در ابتدا ممکن است افراد مبتلا به‌ام‌اس پس از شروع انجام تمرینات فیزیوتراپی، احساس خستگی شدیدی کنند. اما به مرور زمان و با مشاهده‌ی روند بهبودی، این خستگی تبدیل به انگیزه خواهد شد.

از جمله تأثیرات و فواید فیزیوتراپی بر بیماری‌ام‌اس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

-بالا بردن روحیه فرد مبتلا

-عدم تشدید بیماری‌ام‌اس

-آگاهی از روند پیشرفت بیماری

-افزایش قدرت عضلانی و تحرک

-افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس

-کاهش خستگی بدن

-کاهش روند بالا رفتن وزن

موفق بودن برنامه‌ی فیزیوتراپی بیمار‌ام‌اس در منزل، بستگی به این دارد که انجام این برنامه‌ی تمرینی، چقدر برای فرد لذتبخش باشد. همچنین تمرین باید هدفگرا و واقع‌بینانه باشد. پس بهتر است که این روند، همواره تحت نظر یک متخصص فیزیوتراپ باشد. فیزیوتراپ می‌تواند با شناسایی نیاز بیمار، تمرینات خاص و مناسب با فرد را ارائه دهد و آموزش دهد که در زمان خستگی چطور ورزش کند و بیمار نیز، با پیگیری منظم تمرینات، به تسریع بهبود خود کمک کند. 

پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی حین تمرین در منزل

فارغ از مزیت‌های بسیار تمرینات خانگی که در بالا به آن اشاره شد، این فعالیت معایبی نیز دارد. بهتر است بیمار برای شروع از انجام تمرینات سنگین، خسته‌کننده و اضافی اجتناب کند و تمرینات سبک‌تر و ساده را جایگزین کند. توصیه می‌شود که قبل، بعد و حین تمرین بدن خود را هیدراته نگه ‌دارد و آب و مایعات کافی بنوشد. محیط تمرین باید همواره خنک نگه داشته شود و دارای تهویه مطبوع باشد.

حضور یکی از اعضای خانواده در حین تمرین، می‌تواند باعث دلگرمی و تشویق بیمار ‌شود. نیاز است که از کفش‌های استاندارد و مناسب ورزش استفاده شود. نکته‌ی حائز اهمیت این است که باید بلافاصله بعد از تشدید علائم بیماری، از تمرینات خودداری شود و برای انجام ادامه‌ی تمرینات با پزشک خود مشورت کند. خواب و استراحت کافی در طول دوره‌ی فیزیوتراپی در منزل، ضروری است. با رعایت این نکات، بروز مشکلات به حداقل می‌رسد.

جمع‌بندی

 

خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی و وجود درمان‌های متنوع، بسیاری از بیماری‌هایی که روی سیستم عصبی بدن تأثیر می‌گذارند همانند سکته‌ی مغزی و بیماری‌ام‌اس، قابل کنترل و ‌حتی قابل درمان است. انجام فیزیوتراپی بیماری‌ام‌اس در منزل نیز از راه‌های بسیار مؤثر در درمان است. فراموش نکنید که حتماً از راهنمایی‌های متخصص فیزیوتراپ استفاده کنید تا روند بهبودی به سرعت طی شود. بهتر است در نظر داشته باشیم که اگر عزیزی در اطرافمان به این بیماری مبتلاست، همواره او را حمایت کنیم. افراد مبتلا به‌ام‌اس ممکن است در حین دوره‌ی درمان خود، دچار افسردگی و بی‌انگیزگی شوند که البته این امری طبیعی است اما تأثیر خانواده، دوستان و اطرافیان بر روحیه‌ی این افراد، غیر قابل انکار است. باید سعی شود که محیط خانه برای بیمار، فضایی پر از شادی و آرامش باشد.

 

 

کلمه کلیدی: فیزیوتراپی بیمار ام‌اس در منزل